89/7/25
1:37 ع
منظور از جهان کهن، قارههای آسیا، آفریقا و اروپا است، زیرا پهنهی بزرگ خشکی آمریکا برای پیشینیان ما شناخته شده نبود. به سخن دیگر هنگامیکه آفتاب بر نصفالنهار سیستان میتابید از دورترین نقطه در شرق تا دورترین نقطه در غرب جهان شناختهشده برای پیشینیان ما، آفتاب دیده میشود. واژهی «نصفالنهار» برگردان تازی واژهی «نیمروز» است.
میگویند که در روزگار کهن در نیمروز رصدخانهی به نام گنگدژ ساخته بودند و زرتشت در سال 1725 پیش از میلاد در آنجا به رصد پرداخت. وی برآمدن خورشید را به برج حَمَل رصد کرد و پایهی گاهشماریهای آینده را استوار کرد. بنابراین، دانستن خط نیمروزی به ایرانیان کمک کرد تا گاه را به درستی اندازهگیری کنند و درستترین گاهشمار جهان را پدید آورند.
برگرفته از:
هفتهنامهی اَمرداد، سال دهم، شمارهی 228 (شنبه 11 اردیبهشت 1389 )
89/7/24
6:6 ص
آثار دهخدا 1-امثال و حکم که در چهار جلد شامل امثال فارسی است و در کنار آنها اصلاحات و کنایات و موضوعات فراوانی را نیز نقل کرده است.
2- ترجمه عظمت و انحطاط رومیان تألیف منتسکیو که تاکنون به چاپ نرسیده است.
3- ترجمه روح القوانین اثر منتسکیو که چاپ نشده است.
4- فرهنگ فرانسه به فارسی که شامل لغات علمی، تاریخی، ادبی، جغرافیایی و طبی است و مرحوم دهخدا معادلهای دقیق آنها را به دست داده است و این کتاب نیز تاکنون به طبع نرسیده است.
5- شرح حال ابوریحان بیرونی که همزمان با سالگرد تولد بیرونی تالیف شده و به چاپ رسیده است.
6- حاشیه بر دیوان ناصر خسرو که دهخدا در تصحیح اشعار و توضیح بعضی نکات مطالبی بر این دیوان افزوده است.
7- تصحیحاتی در دیوان سید حسن غزنوی که چاپ شده است.
8- تصحیحاتی بر دیوانهای حافظ، منوچهری، فرخی، مسعود سعد، سوزنی دارد.
9- چرند و پرند که مجموعه مقالات انتقادی دهخداست و در صوراسرافیل چاپ شده است.
10- دیوان اشعار که حاوی اشعار گوناگون دهخدا است.
11- لغت نامه که مفصل ترین کتاب لغت در زبان فارسی است و علاوه بر آن اعلام نیز با شرح و تفصیل در این کتاب آمده است.
دهخدا برای تالیف این کتاب نزدیک چهل سال وقت صرف کرده و نزدیک صد نفر با وی همکاری داشته اند.
خود درباره این کتاب نوشته است:
"مرا هیچ چیز از نام و نان به تحمل این تعب طویل جز مظلومیت مشرق در مقابل ظالمین ستمکار مغربی وا نداشت. چه برای نان همه طرق به روی من باز بود، و با ابدیت زمان نام را نیز چون جاودانی نمی دیدم پای بند آن نبودم و می دیدم که مشرق باید به هر نحو شده است با اسلحه تمدن جدید مسلح گردد، نه اینکه این تمدن را خوب می شمردم، چه تمدنی که دنیا را هزاران سال اداره کرد، مادی نبود".
89/7/12
1:7 ع
آغاز سال تحصیلی 90-89
بر تمامی همکاران محترم گروه آموزشی زبان و
ادبیّات فارسی مبارک باد